Penjadualan Kerja Berkala Jururawat Menggunakan
Kaedah Pengaturcaraan Gol 0-1
(Periodic Rostering for
Nurse Using 0-1 Goal Programming Method)
Wan Rosmanira Ismail &Liong
Choong Yeun
Pusat Pengajian Sains Matematik,
Fakulti Sains Dan Teknologi
Universiti Kebangsaan Malaysia,
43600 UKM Bangi, Selangor, Malaysia
Ruzzakiah Jenal
Fakulti Teknologi Dan
Sains Maklumat, Universiti Kebangsaan Malaysia
43600 UKM Bangi, Selangor,
Malaysia
Mohd. Khairi Muda
Jabatan Sains Komputer, Kolej
Teknologi Bestari
22100 Setiu, Terengganu,
Malaysia
Diserahkan: 7 April
2008 / Diterima: 16 Jun 2008
ABSTRAK
Penjadualan jururawat merupakan
perkara penting dalam memastikan perkhidmatan yang berterusan dapat diberikan
kepada para pesakit. Corak bertugas yang berterusan iaitu 24 jam sehari 7 hari
seminggu, memerlukan waktu kerja mengikut syif yang boleh mengakibatkan
perubahan kepada kehidupan sosial dan masalah kesihatan kepada jururawat. Oleh itu, pembangunan sebuah model
penjadualan jururawat yang boleh diterima pakai oleh semua pihak dan bersifat
adil amatlah penting untuk memastikan perkhidmatan berterusan yang berkualiti. Proses
penjadualan melibatkan beberapa peraturan dan kekangan yang perlu
dipertimbangkan, iaitu berdasarkan polisi yang telah ditentukan oleh pihak hospital
dan permintaan daripada jururawat sendiri. Polisi atau objektif hospital antara
lain adalah memastikan bilangan minimum jururawat setiap syif, mengelakkan
pengasingan hari bertugas dan mempertimbangkan permintaan cuti daripada
jururawat. Permintaan jururawat yang diambil kira pula adalah seperti mendapat
bilangan hari bertugas yang sama per jadual, bilangan syif pagi yang melebihi
syif petang dan memperolehi sekurang-kurangnya sekali cuti hujung minggu dalam
tempoh jadual 2 minggu. Model dibangunkan menggunakan data daripada sebuah hospital
tempatan. Kaedah pengaturcaraan gol 0-1 diaplikasikan di dalam pembangunan
model penjadualan jururawat ini kerana keupayaannya menghasilkan sebuah model
dengan pelbagai matlamat. Jadual kerja berkala ini akan dibina setiap 2 minggu. Daripada hasil penyelesaian yang diperoleh
menggunakan perisian Lingo, didapati model penjadualan jururawat yang
dibangunkan memenuhi polisi pihak hospital dan permintaan jururawat. Model
penjadualan jururawat ini mampu memberikan penyelesaian yang lebih baik
berbanding penjadualan semasa secara manual yang mana pengagihan syif adalah
lebih sama rata di kalangan jururawat dari segi bilangan syif pagi, petang dan
juga malam.
Kata kunci: Jururawat; penjadualan
kerja berkala; pengaturcaraan gol
ABSTRACT
The continuous service of patient
care is an important task. The
continuity of services, i.e. 24 hours a day 7 days a week needs shifts working
environment that may affect the changes in nurses daily social life and may
cause health problem. Thus, the development of a quality nurse rostering model
that is acceptable and fair to everyone is a must in order to ensure there is quality
in this continuous service. Rostering
process involves some rules and constraints based on hospital’s policies and
nurses’ preferences. The hospital’s policies or objectives among others are to
ensure the minimum number of nurses on duty for each shift, to avoid any
isolated days on and to consider the nurses request on annual leave. Meanwhile
the nurses’ preferences are having the same number of days on per schedule, the
number of morning shifts more than the evening shifts and at least 1 day off during
weekend for2 weeks planning period. The developed model is illustrated on data
from a local hospital. A 0-1 goal programming technique is applied to building
the nurse rostering model because of its ability to produce the model with
multiple objectives. This work schedule will be generated every 2 weeks.
The result obtained by Lingo software shows that the developed nurse rostering
model fulfilled the hospital’s policies and the nurses’ preferences. This rostering
model is considered to perform better than the current manually developed
schedule where the distributions of shifts are more even among the nurses in
terms of the number of morning, afternoon and night shifts.
Keywords: goal programming; nurse; periodic rostering
REFERENCES
Arthur, J.L. & Ravindran, A.
1981. A Multiple Objective Nurse Scheduling Model. IIE Transactions 13(1): 55 - 60.
Azaiez
M.N. & Al-Sharif S.S. 2005. A 0-1
Goal Programming Model for Nurse Scheduling. Computers and Operations Research 32: 491-507.
Burke
E.K., Causmaecker P.D, Berghe G.V. & Landeghem H.V. 2004. The State of The Art of Nurse Rostering. Journal of Scheduling 7: 441-449.
Ignizio
J.P. 1976. Goal Programming and Extension.
Lexington: Lexington Books.
Ignizio
J.P. 1992. Pengaturcaraan Linear Dlm.
Sistem Matlamat Tunggal dan Berbilang. Terj. Bidin Yatim & Ahmad Shukri
Yahya. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Lee
S.M. & Schniederjans M.J. 1983. A Multicriteria Assignment Problem: A Goal
Programming Approach. Interfaces 13(4):
75-81.
Norsida
H. & Shaharir M.Z. 2003. Kaedah Pemilihan Pelajar ke Universiti Menerusi
Pengaturcaraan Linear Gol : Satu Kajian Perintis Kesesuaiannya di Malaysia
Berasaskan Data di Universiti Pendidikan Sultan Idris. Bulletin
of Malaysian Mathematical Sciences Society 26(1): 129-137.
Oldenkamp
J.H. & Simons J.L. 1995. Quality Factors of Nursing Schedules. Planning and Evaluation Proceeding AMICE 95: 69-74.
Ozkaran
I. & Bailey J.E. 1988. Goal Programming Model Subsytem of a Flexible Nurse
Scheduling Support System. IIE
Transactions 20(3): 306-316.
Warner
D.M. 1976. Nurse Staffing, Scheduling and Reallocation in The Hospital. Hospital and Health Services Administration 21(3): 77-90.
Zanakis
S.H. & Gupta S.K. 1985. A Categorized Bibliography Survey of Goal
Programming. Omega 13(3): 211-222.