Journal of Contemporary Islamic Law
No eISSN: 0127-788X2019 4(1)
15 JUNE 2019
Ciri-ciri Akhlak Usahawan Muslim Berjaya dan Hubungannya Dengan Cara Pengembangan Harta serta Matlamat Hidup Menurut Perspektif Al-Qur’an
The Conduct of Successful Muslim Entrepreneurs and Its Relation with Wealth Accumulation Ways and Purpose of Life from the Quranic Perspective
Suhaila Nadzri, suhaila.nadzri@kuis.edu.my
Jabatan Ekonomi dan Pengurusan, Fakulti Pengurusan dan Muamalah, Kolej Universiti Islam Antarabangsa Selangor, Malaysia.
Salmy Edawaty Yaacob, salmy1001@ukm.edu.my
Centre for Contemporary Fiqh and Sharia Compliance, Faculty of Islamic Studies, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Received: 01 March 2019 | Accepted: 14 May 2019 | Published: 15 June 2019
2019, Vol. 4(1), pp. 8-17. | PDF
Dalam senario semasa, walaupun majoriti penduduk Malaysia adalah beragama Islam, tetapi ramai usahawan Muslim tidak mempraktiskan akhlak Islam dalam urusan perniagaan mereka. Sedangkan sebagai umat Islam, mereka wajar mengikut garis panduan akhlak yang telah disyariatkan oleh Allah SWT melalui al-Qur’an dan hadis. Justeru objektif artikel ini adalah untuk mengkaji ciri-ciri orang yang berjaya menurut al-Qur’an dan menghubungkaitkannya dengan akhlak usahawan muslim. Di samping itu, pengkaji juga menerangkan konsep matlamat hidup dan cara berkembangnya harta menurut al-Qur’an. Kajian ini berbentuk kajian kualitatif. Kaedah yang digunakan ialah analisis kandungan dan data dianalisis menggunakan analisis tematik untuk mengeluarkan tema dan kategori-kategori yang diperlukan. Dapatan kajian mendapati matlamat hidup orang-orang muslim menurut al-Qur’an adalah untuk mencapai keseimbangan iaitu kebahagian di dunia dan akhirat. Selari dengan itu, usahawan perlu mempunyai akhlak-akhlak orang yang berjaya seperti taat kepada Allah SWT dan Rasul, mengerjakan suruhan Allah seperti solat, menunaikan zakat, menjaga amanah dan janji, menjauhi riba, mendermakan sebahagian rezeki yang diperolehinya, tidak melakukan kezaliman, jihad melalui harta benda, tidak bakhil dan sentiasa bertaubat. Malah, sekiranya usahawan-usahawan ini ingin hasilnya berkembang mereka perlu mempunyai akhlak yang suka berzakat, bersedekah, menjauhi riba, menjaga solat dan rajin membaca Al-Qur’an. Selain itu, penulis mencadangkan perlu kajian dijalankan di masa depan untuk mengaitkan usahawan yang banyak berinfak/bersedekah dengan usahawan yang berjaya.
Kata kunci: Etika Muslim, usahawan Muslim, usahawan berjaya, perniagaan muslim, akhlak
In the current scenario, Muslim entrepreneurs in Malaysia do not practice Islamic conducts in their business, although the majority of Malaysian are Muslims. As Muslim, they are desirable to follow the code of conducts guided by Allah SWT through the Qur’an and Hadith. This article aims to explore the characteristics of successful people according to the Qur’an and to relate them to the conduct of Muslim entrepreneurs. In addition, this article describes the concept of purpose of life and wealth accumulation ways according to the Qur’an. This qualitative study uses content analysis methods and the data analyzed using thematic analysis to produce the relevant themes and categories. The findings show that the goal of Muslims in the Qur’an is to achieve a balance of wellbeing in the world and the hereafter. Conforming to that, entrepreneurs need to practice the conduct of successful people such as obedience to Allah SWT and the Prophet Muhammad SAW, obeying God’s commands such as prayer, paying zakat, fulfilling the trust and promise, avoiding usury, giving charity, avoiding wrongdoings, contributing wealth on jihad cause, generous, and continuance repentance. Even more, if entrepreneurs wish to expand their businesses, they should show good conducts such as giving alms, avoiding usury, observing daily praying and reading the Qur’an. In addition, the authors recommend that future research be carried out by investigating the relationship of giving charity with a successful business venture.
Keywords: Muslim ethics, Muslim entrepreneurs, successful entrepreneurs, muslims business, code of conducts
Al-Quran. Tafsir Pimpinan Ar-Rahman kepada Pengertian Al-Qur’an (30) Juz. Mushaf Malaysia Rasm Uthmani
Ahmad Syakir Rurol Mukhan, Mohd Ali Mohd Noor, dan Hairunnizam Wahid. 2018. Jangkaan Kepatuhan Membayar Zakat Perniagaan dalam Kalangan Usahawan di Selangor: Cadangan Menggunakan Peranti Bizzakat. Bab 13. Pengurusan Zakat Di Malaysia, Isu dan Cabaran Kontemporari. Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi. 2008.
Al-Ghazali. 2000. Ihya’ Ulum al-Din. Kaherah: Dar al-Taqwa li al-Turath.
Al-Ghazali. 1988. Ihya’ Ulum Al-Din. Jil 1-4. Terj. Prof. TK. H.Ismail Yaakub MA-Sh. Singapura: Pustaka Nasional Pte Ltd
Anna Nikina, Lois M. Shelton & Severine LeLoarne. 2013. An Examination of how husband, as key stakeholders, impact the success of women entrepreneurs.Journal of Small Business and Enterprise Development, Emerald, vol 22, No 1.ms 38-62
Azmi Abdul Manaf, Nik Hairi Omar & Lee Kuan Yee. 2012. Faktor Kritikal Kejayaan usahawan Dalam Perniagaan.Journal of Social Science and Huminities. Vol 7, no 1, 034-045, April special- 2012, ISSNL18230884x e bangi, FSSK, UKM
A.H. Fatimah-Salwa, A. Mohamad-Azhari, B.Joni-Tamkin.2013b. Success factors of Successful Microcredit Enterpreneurs; Empirical Evidence from Malaysia. International journal of Business and Social science. Vol. 4. No 5.may 2013. www.ijbssnet.com
- Kalsom, dan A. Mohd. Ismail. 2010. Compliance to Islamic marketing practices among businesses in Malaysia. Journal of Islamic Marketing. 1:3 (2010) 286-297.
Buerah Tunggak, Hussin Salamon & Baharin Abu.2011. Keperluan Latihan dan Pendidikan Berterusan ke arah Pembangunan Usahawan Muslim Berteraskan Nilai Islam Di Malaysia. Jurnal teknologi.55 (Sains Sosial). Mei 2011:121-144
Buerah Tunggak & Hussin Salamon. 2011. Mengembalikan Kegemilangan Tamadun Melayu-islam Menerusi Pemupukan Budaya Niaga Berteraskan Akhlak. Sari-International Journal of the Malay World and Civilisation.29(2) (2011):123-147.
Buerah Tunggak, Hussin Salamon & Baharin Abu. 2013, Pengaruh Faktor-faktor Demografi Terhadap Budaya Niaga Usahawan Bumiputera Muslim. Jurnal Kemanusiaan. Bil. 20, ISSN: 1675-1930 @ Universiti Teknologi Malaysia April 2013
Buerah Tunggak. 2007. Budaya Niaga Usahawan Bumiputera dan Implikasinya Terhadap Pendidikan dan Pembangunan Keusahawanan. Tesis PHD, Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia (UTM).
Faezy Adnan, Siti Amirah A.R., Hairunizam Wahid dan Sanep Ahmad. 2015. Cadangan Mewujudkan Logo Kepatuhan Zakat Perniagaan: Kajian terhadap Usahawan Muslim di Selangor. Prosiding Seminar Fiqh Semasa (SeFis) 2015.
Farahwanida Mohd Yusof, Aminudin Hehsan, Mohd Nasir Ripan, Zulkiflee Haron, Nurul Huda Mansur. 2015. KeusahawananMenurut Perspektif Al-Qur’an. Penerbit UTM Press. Universiti Teknologi Malaysia. Skudai. Johor
Hasnah Ali, Norhafizah Abdul Razak dan Sanep Ahmad. 2010. Faktor yang Mempengaruhi kejayaan Usahawan Peruncitan Melayu: Satu kajian Kes. Prosiding PERKEM V, jilid 2 (2010) 141-151, ISSN: 2231-962X
Hoe Chee Hee, Mohd Salleh Din, Norashidah Hashim, Ooi Yeng Keat, Shuhymee Ahmad, Habshah Bakar, Norita Deraman, Rosli Mahmod, Armanurah Mohamad, lily Julienti Abu Bakar, & Muhammad Nasri Md. Hussain. 2005. Asas Keusahawanan. Penerbit Thomson
Kalsom Abdul Wahab dan Ahmad Rafiki. 2014. Measuring Small Firm Enterpreneur’s Performance Based on Al-Falah. World Applied Sciences Journal. 29 (12): 1532-1539, 2014, ISSN 1818-4952, DOI:10.5829/idosi.wasj.2014.29.12.2058
Lim Jie Wei, Novel Lyndon.2013. Jaringan Sosial pemasaran pertanian di kalangan Komuniti Cina di Kg Baru, Tras Raub, Pahang. Journal of Society and Space 9 (GEOGRAFIA Online Malaysian). 9 issue 4 (24-34) @ 2013, ISSN 2180-2491
Mario Franco, Maria de Fatima Santos, Isabel Ramalho & Cristina Nunes .2014. An exploratory study of entrepreneurial marketing in SMEs. Journal of Small Business and Enterprise Development. Emerald, Vol. 21 No 2, 2014, ms 265-283
Mohammad Zaki R., Mohd Zainodin, M., Mohd Asyadi, R., Shahrinizam, M., dan Nurulfatinah, U. 2013. Isu Kutipan Zakat Perniagaan di Negeri Johor. Kajian di Majlis Agama Islam Johor (MAIJ). Prosiding International Seminar on Islamic Jurisprudence in Contemporary Society.
Mohd Adib Abd Muin, Azizi Abu Bakar & Shuhairimi Abdullah. 2014. Model Usahawan Berjaya dalam Amalan Nilai-nilai Murni Keusahawanan Sosial Islam. Journal of Human Development and Communication. Vol 3, 2014 (129-141), UNIMAP
Mohd Zain Mubarak, Asraf Hj Ab. Rahman & Mohd Rafi Yaacob. 2015. Elemen Kerohanian Dalam Keusahawanan Islam: Kajian terhadap Usahawan Berjaya di Negeri Kelantan. Jounal of Business and Social Development. Volume 3(1) 2015: 43-53. ISSN: 2289-2915. Penerbit UMT
Mohd Zain Mubarak. 2016. Keusahawanan Islam, Rasulullah S.A.W dan Sahabat Sebagai Ikon Usahawan Berjaya. Penerbit UMK: Universiti Malaysia Kelantan.
Muhammad Haris Riyaldi. 2012. Faktor-faktor yang mempengaruhi Kejayaan Usahawan Asnaf Baitul Mal Acheh: Satu Analisis. Prosiding International Graduate Workshop (INGRAW) 2012 ke-7. 30-31 October 2012. Anjuran Pusat Kajian Pengurusan Pembangunan Islam (ISDEV), Pusat Pengajian Sains Kemasyarakatan. Universiti Sains Malaysia.
Norita Deraman, Nizamuddin Zainuddin & Oemar Hamdan. 2005. Kajian Tentang Ciri-Ciri Personaliti Keusahawanan di Kalangan Usahawan Bumiputera (Melayu) Malaysia. Jurnal Manajemen & Bisness Sriwijaya Vol 3 No 6 Disember 2005
Nor Hafiza Othman. 2012. Nilai dan Etika Perniagaan Islam bagi Membentuk Usahawan Berjaya. International Conference on Islamic Leadership-2 (iCil-2). 2012.
Portal Rasmi Jabatan Perangkaan Malaysia. 2017. http://www.dosm.gov.my
P.R.M. Faizal, A.A.M. Ridwan, & A.W. Kalsom. 2013. The Enterpreneurs Charateristic from Al-Quran and Al-Hadis. International Journal of Trade, Economics and Finance. Vol. 4. August 2013
Ram Al-Jaffri, Kamil M.I. dan Zainol, B. 2009. Peratusan Pembayara Zakat Kepada Institusi Zakat: Sikap Perniaga dan Kesannya terhadap Gelagat pembayaran Zakat Perniagaan. Jurnal Syariah. Jil 17. Bil 3. Hlmn: 607-630.
- Mohamad Zulkifli & M. Mohd Rosli. 2013. Enterpreneurial Orientation and business Success of Malay Enterpreneurs: Religiosity as Moderator. International Journal of Humanities and Social Science.Vol. 3, No. 10 (special issue-may 2013)
Rohana Yusof. 2012. A Model of the Process of Women’s Entry into Business Ownership: A Study among Malay Businesswomen in Malaysia. Journal of Governance and Development (JGD). 13 Vol.8, 2012 (13-26)
Rosli Mahmood, Lily Julienti, Mohamad Yusop Mohd Jani, Muhammad Shukri Bakar, Norita Deraman, Norria Zakaria, Syahrina Abdullah, Rosli Mohd Saad & Azrain Nasyrah Mustapa. 2008. Prinsip-prinsip Asass Keusahawanan. Penerbit Cengage Learning: Asia Pte Ltd.
Rosli Mahmood, Azrain Nasyrah Mustapa, Rosli Mohd Saad, Mohamad Yusof Mohd jani, Norria Zakaria, Syahrina Abdullah, Ahmad Khairi Yahya, Hoe Chee Hee, Shamsul Huda Ab. Rani, Muhammad Shukri Bakar, Shiza Sa’atar, Lily Julienti Abu Bakar & Habshah Bakar. 2010. Prinsip-prinsip Keusahawanan, Pendekatan Gunaan. Edisi Kedua. Penerbit Cengage Learning
- N. Kayed, M.K Hassan. 2010. Islamic Enterpreneur: A case study of Saudi Arabia. Journal of Development enterprenurship. 15:4 (2010) 379-413
Sarimah Hanim Aman Shah dan Abdul Rashid Mohd ALi. 2010. Enterpreneurship. Second Edition, Penerbit Oxford Fajar Sdn Bhd.
Sarimah Hanim Aman Shah dan Cecilia Soon Teik Lan. 2013. Enterpreneurship. Third Edition, Penerbit Oxford Fajar Sdn Bhd.
Sarimah Hanim Aman Shah, Sharida Zaina Shafie, & Cecilia Soon Teik Lan. 2016. Enterpreneurship. 4rd Edition. Penrbit Oxford Fajar Sdn Bhd.
Siti Arni Basir, Bharudin Che Pa & Raja Hisyamudin Raja Sulong. 2009. Prinsip-prinsipl kualiti kearah melahirkan usahwan muslim yang berjaya. Jurnal Syariah. JIL 17, BIL 2 (2009) 327-352
Sheikh Abdullah Basmeih. 2010. Tafsir Pimpinan Ar-Rahman kepada Pengertian Al-Qur’an (30) Juz, Mushaf Malaysia Rasm Uthmani. Diterbitkan oleh Darul Fikir dengan izin dan di bawah kawalan Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM)
Shuhairimi Abdullah. 2013. The characteristic of successful Enterpreneurs from Islamic Perspective. Journal of Islamic Human Advanced Research. 3 (6.6.2013). 322-345
Shuhymee Ahmad. 2013. Orientasi Keusahawanan dan Prestasi Perniagaan: Pengaruh Penyederhana Gaya Kepimpinan Transformasi. Jurnal Pengurusan 37(2013) 115 – 123
Shuhymee Ahmad. 2014. Pengaruh Gaya Kepimpinan Transformasi dan Transaksi ke atas Prestasi Perniagaan Perniagaan Kecil dan Sederhana di Malaysia. International Journal of Entrepreneurship and Small & Medium Enterprise (IJESME).Vol 1 No 1, Dec 2014. 159-184.
Suraidi Salleh. 2005. Hubungan antara Keinginan Pencapaian, Lokus Kawalan, Pengambilan Risiko, dan Jaringan Sosial dengan Kejayaan Keusahwanan Amanah Ikhtiar Malaysia di Kelantan. Tesis Sarjana Sains, Sekolah Pengajian Siswazah, Universiti Putra Malaysia.
Syed Shah Alam, Mohd Fauzi Mohd Jani & Nor Asiah Omar. 2011. An Emprical study of success factors of women entrepreneurs in southern region in Malaysia. International Journal of Economics and Finance. Vol 3, No 2, May 2011
Tafsir Pimpinan Ar-Rahman kepada Pengertian Al-Qur’an (30 Juz). Diterbitkan oleh Darul Fikir. Dengan izin dan di bawah kawalan Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM).
Wan Sabri Wan Hussin. 2003. Ciri-ciri Usahawan Berjaya Dari Persepktif Al-Quran. Jurnal Usuludin. Bil 18 (2003) 81-110
Yahaya Ibrahim. 2014. Keusahawanan dan Daya Saing Dalam Sektor Pelancongan Pulau. Penerbit Universiti Sultan Zainal Abidin (UniSZA), 2014
Yusof Al-Qaradhowi. 2000. Fiqh al Zakat. Beirut: Muassasah Al-Risalah.