1.1 Apa itu Tanah Runtuh?
Tanah runtuh merupakan salah satu
daripada fenomena geobencana yang sering berlaku
samada secara semulajadi atau akibat
aktiviti manusia. Proses kejadian tanah runtuh
melibatkan gelongsoran tanah atau
pergerakan tanah dari satu kedudukan yang tidak
stabil dan ianya berlaku secara pantas atau
perlahan oleh tarikan graviti. Sekiranya ia berlaku
secara kecillan dan perlahan, ia mungkin kurang membahayakan alam.
Tetapi jika ia berubah kepada skala yang lebih besar dan pantas, ia
boleh memberi kesan buruk dan mengakibatkan kemusnahan dan kematian
pada sesuatu kawasan.
Kejadian tanah runtuh merupakan salah satu daripada
proses susutan darat yang disebabkan oleh
ketakstabilan jisim tanah. Ia merupakan masalah
utama yang dihadapi oleh beberapa negara terutama di kawasan
tanah tinggi dan di kawasan yang berisiko
gempabumi dan gunung berapi (volkano).
1.2 Konsep
Beberapa konsep asas tentang tanah
runtuh dapat dinyatakan. Pergerakannya adalah dari kawasan
tinggi ke kawasan yang rendah
iaitu mengikuti cerun akibat tindak balas terhadap daya tarikan
graviti. Pergerakannya boleh disertai dengan agen
pembawa seperti aliran air ataupun tidak.
Kejadian tanah runtuh yang disebabkan oleh aktiviti manusia adalah
seperti penarahan kawasan bukit,
perlombongan dan aktiviti pembangunan lain.
Pergerakan runtuhan tanah boleh diklasifikasikan secara asas sebagai
jatuhan batuan atau debris,
gelongsoran batuan atau debris,
aliran debris atau lumpur dan
gelinciran ais (avalanches). Bukit-bukit
ditarah untuk pembinaan jalanraya ataupun bangunan-bangunan.
Selain itu, permulaan pergerakannya
juga boleh berpunca dari gegaran gempa bumi,
letusan volkano atau pengaliran air bawah
tanah. Ia adalah proses semulajadi di mana tekanan
menyebabkan bahan tanah perlu bergerak untuk mengalami
penstrukturan semula supaya menjadi lebih
stabil.
1.3 Komposisi
Komposisi runtuhan tanah boleh terdiri daripada sedimen
bersaiz lumpur, batu pasir, gravel dan pebel
atau bongkah-bongkah batuan. Bahan batuan
yang bercampur tanah disebut debris atau
puing. Bahan-bahan ini dipercayai mengalami
kegagalan akibat beberapa faktor penyebab.
Kandungan bahan gagal ini boleh mencapai jumlah yang besar sehingga
1,000,000 meter padu dan mengakibatkan kemusnahan yang besar kepada
kawasan sekitarnya.
1.4 Risiko
Kawasan bertopografi cerun
lebih berisiko mengalami kejadian tanah runtuh akibat
ketakstabilan cerun berbanding kawasan yang agak
landai dan rata. Walaubagaimanapun, risikonya seringkali sukar
diramal dan dielak oleh manusia. Fenomena ini boleh mengakibatkan
kemusnahan insfrastruktur,
pengangkutan dan merosakkan penempatan
manusia. Terdapat pelbagai faktor dan contoh kejadian tanah
runtuh yang sentiasa dikaji oleh ahli sains. Kajian yang lebih
mendalam dan kesedaran di kalangan masyarakat perlu sentiasa
diteruskan bagi mengurangkan kejadian tanah runtuh daripada berlaku
dengan lebih teruk lagi. |